ศัพท์ควรรู้เกี่ยวกับวันปิยมหาราช
ใครๆ ก็รู้ว่าวันปิยมหาราช 23 ตุลาคมของทุกปี เป็นวันสำคัญของคนไทย แต่ถ้าต้องอธิบายให้คนต่างชาติฟัง หลายคนคงนึกคำศัพท์กันไม่ออก วันนี้เราเลยมีคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับวันปิยมหาราชมาฝากกันค่ะ
วันปิยมหาราช เรียกเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า Chulalongkorn Day ซึ่งแน่นอนว่าถือเป็นวันหยุดของทางราชการ หรือ National holiday หรือ Public holiday นั่นเอง
วันปิยมหาราชถือเป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
คำว่า สวรรคต พูดเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า pass away โดยคำนี้เป็นคำสุภาพที่เรานำไปใช้เพื่อสื่อถึงการตายของคนทั่วไปได้ด้วย
อย่างที่รู้กันว่ารัชกาลที่ 5 ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอันโดดเด่นต่อชาวไทยหลายประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การทรงประกาศเลิกทาส ซึ่งหากต้องการอธิบายคำว่า “เลิกทาส” ให้คนต่างชาติฟัง ให้ใช้คำว่า abolition of slavery (อ่านว่า แอบบะลิซเชิน ออฟ สเลเวอรี) เช่น
King Chulalongkorn was best known for his abolition of Siamese slavery. สมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงเป็นที่รู้จักด้านการเลิกทาสให้กับสยามประเทศ
หรือจะใช้คำว่า announcement of Slave Abolition Act หรือประกาศเลิกทาส ก็ได้
นอกจากนี้ท่านยังทรงป้องกันราชอาณาจักรของเราไม่ให้ตกเป็นเมืองขึ้นของใคร หรือ prevent Thailand from being colonized โดยคำว่า colonize แปลว่า การตั้งอาณานิคม อยู่ในรูป be+past participle เพราะต้องการสื่อถึง passive หรือ การถูกกระทำ (ถูกล่าอาณานิคม) นั่นเอง
ส่วนพระราชกรณียกิจที่สำคัญอื่นๆ ก็เช่น
improved postal services ก่อตั้งระบบไปรษณีย์
improved the telegraph ก่อตั้งระบบโทรเลข
improved the construction of Thailand’s first railway ก่อตั้งทางรถไฟสายแรกของเมืองไทย
แล้วหากคนต่างชาติถามว่า แล้วเราทำแสดงความเคารพเนื่องในวันปิยมหาราชว่าอย่างไรบ้าง ก็ให้ตอบว่า
We respect for the great monarch by placing wreaths at the Equestrian Statue, in the Dusit Palace Plaza
wreath (รีธ) แปลว่า พวงมาลา
Equestrian Statue (อีเควสเทรียน สแตทิว) แปลว่า พระบรมรูปทรงม้า
ประโยคนี้จึงแปลว่า
เราทำความเคารพพระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ด้วยการวางพวงมาลาที่พระบรมรูปทรงม้า ลานพระราชวังดุสิต
* ข้อสังเกต คำว่า place ที่แปลว่า เมื่อตามหลังบุพบท by จะต้องเปลี่ยนรูปเป็น v.ing โดยกิริยาส่วนใหญ่หากตามหลัง by ต้องเติม ing เสมอ
เพียงเท่านี้เราก็รู้คำศัพท์ที่เพียงพอที่จะอธิบายให้คนต่างชาติรู้จักวันปิยมหาราชกันแล้วล่ะ
